آیا می‌دانید کلاینت چیست! کلاینت یک مفهومی جامع است و در قسمت‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلاینت در جهان کنونی شبکه و علم رایانه به کامپیوتری اطلاق خواهد شد که یک تقاضا دارد. این تقاضا به واسطه‌ی سرور پردازش خواهد شد. بنابر این علّت کلاینت و سرور کنار همدیگر معنا و مفهوم می‌یابند. این معنا در قالب یک مدل عرضه خواهد شد که بدان کلاینت-سرور گفته می‌شود. کلاینت به گونه‌ای معمول و غالباً در شبکه مورد بهره‌گیری واقع می‌شود و به سه قسم جامع قسم‌بندی می‌گردد. بهتر است در امتداد این مطلب از خود به گونه‌ای مفصل در ارتباط با کلاینت و انواع آن سخن بگوییم. لطفاً در ادامه‌ی مطلب با ما در سرورنت همراه باشید.
معرفی کلاینت و ارتباط آن با سرور؛
کلاینت در بطن زبان فارسی یعنی مشتری! با کوتاه نگاهی به معنی آن در زبان فارسی و فهم معنای مشتری، می‌توانیم درک کنیم که آن نیز چه مسئولیتی را برعهده خود دارد. البته در این میانه‌ها اشاره‌ای به مفهوم سرور کار را سهل‌تر خواهد کرد. سرور در زبان فارسی یعنی ارائه دهنده سرویس و خدمات. به این مثال بهتر است کمی بیشتر دقّت نمایید. هنگامی‌که مایل هستید یک شلوار جدید را برای خود بخرید، تحت عنوان مشتری به فروشگاه‌های لباس سری خواهید زد. در این بینابین فروشنده مغازه از شما سؤالاتی را خواهید پرسید.
دانستنی‌هایی چون؛ سایز، رنگ، جنس شلوار مورد علاقه و مواردی از این قبیل! سپس با استناد بدین موارد پیشنهادهایی داده و در پایان شلوار موردنظر را به شما خواهند فروخت. این مثال بیان شده از جانب ما، یک ارتباط کلاینت-سرور در عالم حقیقی است. بنابراین کلاینت حقیقتاً چون یک مشتری عمل می‌نماید.
کلاینت یک معنا و مفهومی جامع دارد و نمی‌توان آن را به یک قسمت خاص محدود و در چهارچوب قرار داد. لذا، کاربرد اصلی و اساسی آن در مبحث شبکه و کامپیوتر خواهد بود. اکنون بهتر است کلاینت را از نظر فنی مورد بررسی قرار بدهیم! میبایست در تعاریف فنی کلاینت چنین بیان داریم که، آن نیز یک کامپیوتر یا برنامه‌ای می‌باشد که یک تقاضا به کامپیوتر و یا نرمافزاری دیگر با اسم سرور می‌فرستد. البته گاهاً کامپیوتر می‌تواند در نقش سرور عمل نماید. گاهاً هم در نقش کلاینت. به این معنا که هم خود درخواست بدهد و هم بدان جواب ارسال کند. بهتر است در امتداد این مطلب کمی بیشتر در ارتباط با این موضوع با همدیگر سخن بگوییم.
کلاینت-سرور و چگونگی کار نمودن آن‌ها؛
کلاینت-سرور و چگونگی کار نمودن آن‌ها؛ در قسمت فوقانی متن چنین بیان داشتیم که کلاینت و سرور کنار همدیگر معنا و مفهوم می‌یابد و نمی‌توان آن دو را از همدیگر جدای نمود. در مدل کلاینت-سرور برروی کامپیوتر سرور، یک و یا چند برنامه مرتبط به یکدیگر نصب خواهد گردید که منبع سخت‌افزاری سرور را برای کلاینت‌ها به مرحله‌ی اشتراک می‌گذارند. لذا، کلاینت اشتراک منابع را به انجام نرسانیده و تنها تقاضای محتوا یا سرویس موردنظر خویش را به سرور می‌فرستد. بعضی از مشهورترین سرویس‌هایی که از کلاینت-سرور بهره می‌گیرند. عبارت می‌باشند از؛ ایمیل، اینترنت، پرینترهای تحت شبکه‌ها و… . جهت وارسی بهتر این مسئله که کلاینت چه می‌باشد میبایست اندکی بیشتر این موضوع را باز بنماییم.
چنانچه که کلاینت را از شبکه محلی وارد شبکه‌ای عظیم‌تر یعنی اینترنت بنماییم، با طیف گسترده‌ای با سرویس‌ها مواجه خواهیم شد. سهل‌ترین نمونه بارز که در حال حاضر هم از آن بهره می‌گیرند، وب‌گردی می‌باشد که این نوشتار را مطالعه می‌کنید. جهت دیدن این صفحه مرورگر شما یک تقاضا به وب‌سرور فرستاده و سرور صفحه وب مدّنظر برای شما نمایش داده می‌شود.
هنگامی‌که شما عزیزان در حال ارسال یک ایمیل می‌باشید، یک کلاینت محسوب خواهد گردید و تقاضا شما به واسطه‌ی میل سرور پردازش خواهد شد. یک نمونه دیگر که می‌توان بدان اشاره نمود، پیامرسانها می‌باشند. در حال حاضر پیامرسانها به یک قسمت جدای ناشدنی از زندگی ما مبدل گردیده‌اند. چرا که نسبت به اِس‌اِم‌اِس سریع‌تر بوده و در عین حال ارزان قیمت‌تر هستند. حال آن‌که امکانات بیشتری هم دارد. شما در زمان چت نمودن با دوستان خویش یک کلاینت می‌باشید و کسی که جواب‌گوی شماست، سرور آن پیام‌رسان می‌باشد. ضمن بازارهای آنلاین و یا تحت شبکه، شما در نقش یک کلاینت مشغول به ادامه بازی و تقاضای شما در سرور بازی پردازش خواهد گردید.
مقایسه انواع گوناگون کلاینت؛
اکنون که به درستی و به خوبی با کلاینت و مفهوم آن آشنا شده‌ایم و چه ارتباطی با سرور دارد، بهتر می‌باشد اندکی در ارتباط با اقسام گوناگون کلاینت با یکدیگر سخن بگوییم. ما ضمن شبکه تحت عنوان کلاینت امورات متنوعی را به انجام می‌رسانیم و با استناد به نوع فعالیت، نقش ما دگرگون می‌شود. به عبارتی این قسم‌بندی‌ها گونه تعامل ما با سرور را نمایان می‌سازد. کلاینت به سه قسم پایه و اصلی قسم‌بندی می‌گردد؛
- Fat client که بدان thick client و یا آن‌که rich client هم اطلاق می‌گردد.
- Thin clientو یا کلاینت‌های به اصطلاح لاغر.
- Hybrid client و یا کلاینت‌های به اصطلاح ترکیبی.
نگاهی به فَت کلاینت؛
فَت کلاینت و یا به اصطلاح فَربِه، جدای از سرور عمل می‌نماید. بدین معنا که بیشتر پردازش‌ها را خود مدیریت نموده و تابه جای ممکن جدای و مستقل از سرور عمل می‌نماید. فت کلاینت‌ها از رم، سی‌پی‌یو کامپیوتر لوکال بهره می‌گیرند. به همین دلیل فشار بسیاری برروی سرور نخواهد بود. تنها جهت انجام برخی از کارها همانند ایجاد تغییرات، ذخیره‌سازی فایل یا دیگر عواملی شبیه بدان به سمت و سوی سرور می‌روند. چنانچه که با کامپیوتر شخصی خویش از یک نرم‌افزار تحت وب بهره می‌گیرید که باز پردازش آن برروی دستگاه شما قسم‌بندی گردیده است، شما دوستان در شبکه فت کلاینت محسوب می‌شوید.
چون‌که بیشتر پردازش‌ها در سمت کلاینت صورت می‌پذیرد، فشار برروی سرورها اندک و منبع اندک‌تری مصرف خواهد گردید. ضمن این شیوه‌ها نیازی به اتصال پایدارتر به سرور نخواهد بود بنابراین فت کلاینت در اکثریت مواقع می‌تواند در بخش اعظمی به صورت آفلاین عمل بنماید.
در تعاملات با برنامه‌های سنگین و چند رسانه‌ای همانند بازی‌های رایانه‌ای، این کلاینت می‌تواند ایده آل به نظر رسد. چرا که ما در این روش افزایش پهنای باند به هیچ عنوان نخواهیم داشت. فت کلاینت مقدار انعطاف بسیاری دارد و از آن جهت که هم‌اکنون بیشتر اشخاص کامپیوتر‌های توانمند و با سرعت بسیار دارند، زیرساخت‌ها به جهت بهره‌گیری از آن آماده خواهد بود و نیازمند صرف هزینه اضافی نیست. با کنار گردیدن فشار بر سرور می‌توانید بر تعداد کاربران خویش بی‌افزایید و میزان سرویس‌دهی را بیشتر کنید. از سویی هم می‌توان با آزاد نمودن منبع تعداد سرورها را کاهش داد.
مهم‌ترین مزایای بهره‌گیری از فت کلاینت عبارت است از؛
- بسیار منعطف است.
- گنجایش سرور را بالا خواهد برد.
- منابع اندک‌تری را مصرف خواهد نمود.
- زیرساخت موردنیاز برای آن وجود خواهد داشت.
- در چند رسانه‌ای می‌تواند مقدار بازدهی بیشتری را به همراه آورد.
- شما دوستان می‌توانید به حالت آفلاین آن را مورد استفاده قرار بدهید.
نگاهی به کلاینت لاغر؛
کلاینت لاغر نوعی از کلاینت و البته برخلاف کلاینت فت است! چرا که تماماً به سرور وابسته می‌باشد. تین کلاینت اپلیکیشن تحت وبی می‌باشد که با مرورگری در شبکه اینترنت قابل دسترسی خواهد بود. در زمان بهره‌گیری از این گونه کلاینت، نرمافزاری ویژه برروی کامپیوتر لوکال نصب نگردیده و کلّیه‌ی پردازش‌ها در سرور صورت خواهد گرفت. بنابراین در این گونه از کلاینت فشار پایه برروی سرور خواهد بود.
در این نوع از کلاینت یعنی کلاینت لاغر، تنها وجود اینترنت امری الزامی است و با طیف گسترده‌ای از وسیله و دستگاه‌ها می‌توان با سرور ارتباط برقرار کرد. این خصوصیت منجر شده است که تین کلاینت تا حد به سزایی قابل جابه‌جایی باشد. در این نوع از کلاینت هنگامی‌که سرعت اینترنت کاربر و همچنین پهنای باند مطلوب باشند، به اتصالی مطمئن و قابل اطمینان دست پیدا خواهیم کرد.
مهم‌ترین مزایای بهره‌گیری از تین کلاینت عبارت است از؛
- بسیار سبک و البته بهینه می‌باشد.
- قابل حمل و جابجایی خواهد بود.
- شما به یک کامپیوتر توانمند نیاز ندارید.
- با سرور عملیات را در پیش می‌گیرند و منبع سمت سرور را اشغال نخواهد کرد.
نگاهی به hybrid client؛
hybrid client در واقع ترکیبی از دو کلاینت نام‌برده شده در قسمت فوقانی متن است. در این گونه از کلاینت همانند فت کلاینت پردازش‌ها در فضای لوکال مدیریت گردیده و همانند تین کلاینت جهت ذخیره‌سازی داده‌ها مرتب و اصولی با سرور ارتباط برقرار می‌کند.
در این شیوه می‌توانیم مزیت‌های هر دو کلاینت را در کناره‌ی همدیگر در اختیار خود داشته باشیم. میزان بازدهی بسیار و البته پشتیبانی و حمایت مناسب از چند رسانه‌ای که نقطه قدرتمند آن فت کلاینت می‌باشند در کناره‌ی منعطف شدن و مدیریت بسیار بر مزیت‌های تین کلاینت محسوب می‌شوند. ما می‌توانیم یکی از کاربردهای hybrid client را در بازی‌های رایانه‌ای شاهد باشیم.
و در پایان؛
ما ضمن این مطلب از خود سعی نمودیم شما را به گونه‌ای مفید و مؤثر با کلاینت آشنا سازیم. کلاینت در واقع یک معما و مفهوم جامع است که به طیف وسیعی از کامپیوترها و اقسام دستگاه‌های داخل شبکه‌ای اشاره می‌نماید. قطعاً همگی ما می‌دانیم که اینترنت عظیم‌ترین شبکه کامپیوتری جهانی است که شاید میلیاردها دستگاه را به همدیگر متصل می‌کند.
کلاینت و سرور همانند سؤال و جواب در کلاس دانشگاهی است. چنانچه که بیان نمودیم، کلاینت در سه دسته خلاصه می‌شود. هر یک از این موارد هم مزایا و معایب مختص به خود را دارند. امیدواریم که ما توانسته باشیم شما را با این موارد به خوبی آشنا سازیم.
